Wiele problemów zdrowotnych, zwłaszcza u osób starszych, jest wynikiem niewłaściwego stosowania leków. Niezależnie od tego, czy chodzi o zaniedbanie terapii, czy jej nieświadome odstawianie, skutki mogą okazać się poważne – od bólu zębów, aż po powikłania zagrażające życiu. Wiele osób nie zdaje sobie z tego sprawy, dlatego portal DOZ.pl rozpoczął kampanię „DOZkonała Lekcja Zdrowia”. Jak podkreśla dr n. farm. Adrian Bryła, farmaceuta kliniczny, problemem jest nie tylko niewłaściwe stosowanie leków, ale także brak wiedzy i świadomości wśród pacjentów. Wielu pacjentów nie realizuje zaleceń lekarza, pomija dawkowanie, opóźnia rozpoczęcie terapii lub kończy ją przed czasem, wierząc, że już „jest lepiej”. Taka postawa nie tylko obniża skuteczność leczenia, ale także może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych.

WHO szacuje, że rocznie z powodu nieprzestrzegania zaleceń umiera ok. 200 tys. pacjentów, a koszty tej sytuacji sięgają nawet 125 mld euro, z tego aż 6 mld zł w Polsce. Według badań Polsenior 2 polski senior przyjmuje średnio około 5 leków dostępnych na receptę, a blisko 40% z nich sięga dodatkowo po suplementy diety, które mają uzupełniać niezbilansowaną dietę. Niestety, taka wielolekowa terapia często prowadzi do interakcji, które mogą powodować poważne skutki uboczne, w tym objawiać się bólami zębów.

Dr n. farm. Adrian Bryła zwraca uwagę, że istnieje wiele leków, które mogą (jako działanie niepożądane) powodować ból zębów lub pogarszać ich stan. Wielu pacjentów trafia do dentysty z powodu dolegliwości, które mogą być skutkiem interakcji leków i ich działań niepożądanych, a nie chirurgicznych czy infekcyjnych problemów. Niewłaściwe rozpoznanie prowadzi do niepotrzebnej antybiotykoterapii i niestety, do ekstrakcji uzębienia,

Rola farmaceutów

Dlaczego pacjenci odstawiają leki? Z badań wynika, że powody są różne: zapominanie o przyjęciu dawki, przekonanie, że lek jest nieskuteczny lub za drogi, a także działania uboczne. Często pacjenci próbują „pomóc sobie” poprzez zwiększenie dawek, co może prowadzić do jeszcze poważniejszych interakcji i działań niepożądanych. Dr n. farm. Adrian Bryła zaznacza, że farmaceuci odgrywają kluczową rolę w edukacji pacjentów na temat właściwego stosowania leków. Farmaceuci mogą pełnić funkcję pośrednika między lekarzem a pacjentem, przypominając o konieczności przestrzegania terminów i dawkowania, a także informując o ewentualnych interakcjach między lekami i suplementami diety. Szczególnie u seniorów, którzy często przyjmują kilka preparatów jednocześnie, taka opieka jest nieoceniona w zapobieganiu powikłaniom.

Adherencja, czyli przestrzeganie zaleceń terapeutycznych, to klucz do skutecznego leczenia, uniknięcia poważnych powikłań, a w końcu do zachowania zdrowia i sprawności na dłużej – podkreśla mgr farm. Bożena Szymańska i apeluje:

„Drodzy pacjenci,

• Nie kruszcie tabletek bez porady lekarza lub farmaceuty, jeśli w ulotce nie ma na ten temat informacji. Nie zmieniajcie formy leku na własną rękę – to może Wam zaszkodzić.
• Leki popijajcie najlepiej  dużą ilością wody.
• Czytajcie ulotkę dołączoną do leku. Informacje w niej zawarte pomogą korzystać z leków bezpiecznie i skutecznie”.

Telefon dla pacjentów: 800 110 110 (można bezpłatnie skonsultować się z farmaceutami).