Na krztusiec, ostrą zakaźną chorobę dróg oddechowych, można zachorować w każdym wieku, a nawet kilka razy w życiu. W Polsce ponad połowa przypadków krztuśca dotyczy osób powyżej 15. r.ż., a najwięcej w tej grupie chorują osoby jest w wieku 15-19 oraz 60-64 lata. Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania krztuścowi są szczepienia, zalecane wszystkim dorosłym w postaci pojedynczej dawki przypominającej co 10 lat. 

Źródłem zakażenia jest chory człowiek zarówno z pełnoobjawowym krztuścem, jak i łagodną postacią choroby, który może zakażać nawet 4-5 tygodni. Zakażenie pałeczką krztuśca przenosi się drogą kropelkową (poprzez kaszel, kichanie, mówienie).Krztusiec jest bardzo zakaźny, łatwiej jest się nim zakazić niż grypą, świnką, różyczką czy ospą wietrzną – jeden chory może zainfekować nawet do 17 osób.

Krztusiec u dorosłych

Krztusiec u dorosłych przebiega w sposób odmienny niż u dzieci, dorośli częściej skarżą się na długotrwały kaszel. Średni czas trwania kaszlu u osób dorosłych wynosi od 5 do 12 tygodni. Te niespecyficzne objawy utrudniają właściwe rozpoznanie choroby.  Co czwarty dorosły doświadcza powikłań po krztuścu, a ryzyko ich wystąpienia rośnie wraz z wiekiem. Wśród osób powyżej 60. r.ż. powikłań doświadcza ponad 40% pacjentów.

Cyklicznie, co 2-5 lat, notuje się wzrost zapadalności na krztusiec. Przyczyną jest wygasanie odporności poszczepiennej. To dlatego dorośli często nie mają już odporności na zachorowanie. Tymczasem krztusiec jest chorobą wszystkich grup wiekowych, z najcięższym przebiegiem u osób powyżej 65. r.ż. i małych dzieci. W rzeczywistości ryzyko ciężkiego przebiegu rośnie po 50. r.ż., a najlepszym sposobem zapobiegania zachorowaniu jest oczywiście szczepienie – mówi dr n. med. Justyna Tymińska, specjalistka medycyny rodzinnej, na co dzień kwalifikująca do szczepień, wykładowca Uczelni Łazarskiego w Warszawie, w tym Centrum Symulacji Medycznej.

Jednoczesne szczepienie przeciw krztuścowi i grypie

Szczepienia zalecane przeciwko krztuścowi znajdują się w Programie Szczepień Ochronnych. Rekomendowane są wszystkim osobom dorosłym (od 19. r.ż) w postaci pojedynczej dawki przypominającej co 10 lat. Regularne szczepienia przeciwko krztuścowi zalecane są szczególnie personelowi medycznemu, kobietom w ciąży, osobom z otoczenia niemowląt oraz osobom starszym.

W przypadku osób dorosłych jedynym sposobem, by się uchronić przed zachorowaniem, jest szczepienie powtarzane co 10 lat. Warto skorzystać z możliwości podania szczepionki przeciwko krztuścowi razem ze szczepieniem przeciwko grypie podczas jednej wizyty – mówi lek. Łukasz Durajski, wakcynolog Polskiego Towarzystwa Wakcynologii, rezydent pediatrii, ekspert medycyny podróży, członek American Academy of Pediatrics (AAP).

Jednoczesne szczepienie przeciwko krztuścowi i grypie to rozszerzenie zalecanego zakresu profilaktyki chorób układu oddechowego. Oznacza to także mniej wizyt w poradni, co oszczędza czas pacjenta oraz personelu medycznego. Co więcej, w przypadku osób zabezpieczonych przed krztuścem i grypą, łatwiej jest różnicować chorobę z COVID-19 w przypadku wystąpienia kaszlu.