Jak wynika z raportu Czy Polacy znają przepis na dobre życie?, połowa Polaków stosuje niezdrową dla serca dietę, a co trzeci zaniedbuje aktywność fizyczną. 1/4 respondentów po incydencie sercowo-naczyniowym przyznaje się do pomijania dawek leków lub przerywania farmakoterapii bez konsultacji z lekarzem. Równocześnie 3/4 dorosłych Polaków, którzy nie przeszli incydentu sercowo-naczyniowego wskazuje, że nigdy nie miało ocenionego przez lekarza ryzyka w tym zakresie i nie otrzymało zaleceń dotyczących badań profilaktycznych.

Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne określa Polskę mianem kraju o wysokim ryzyku sercowo-naczyniowym. Z uwagi na ten fakt kluczowe jest edukowanie społeczeństwa na temat zdrowia serca oraz promowanie profilaktyki i rehabilitacji kardiologicznej, której świadomość posiada zaledwie odpowiednio 17% i 47% osób. Stanowi to główny cel kampanii firmy Zentiva „Przepis na dobre życie”, której elementem jest raport „Czy Polacy znają przepis na dobre życie”.

Jedną z podstaw kardioprotekcji stanowi aktywność fizyczna. Zaleca się 150 minut średnio intensywnych lub 75 minut intensywnych ćwiczeń tygodniowo. Ćwiczyć – po zaleceniu lekarzy i pod czujnym okiem rehabilitantów – powinny również osoby po incydentach sercowo-naczyniowych, gdyż zajęcia dostosowane do możliwości pacjenta jako rehabilitacja kardiologiczna poprawiają wydolność układu krążenia, wspierają kontrolę masy ciała i obniżają ciśnienie tętnicze.

Na samopoczucie i zdrowie duży wpływ ma również ilość snu. Aż 47% osób po incydencie sercowo-naczyniowym śpi mniej niż 6 godzin dziennie, co może znacznie wpływać na zdrowie sercowo-naczyniowe.

Świadomość żywieniowa w Polsce zdecydowanie rośnie i fast food trafia na nasze stoły coraz rzadziej, a ryby i warzywa coraz częściej. Niemniej wciąż nie rozstajemy się z czerwonym mięsem i słodyczami, których regularne spożywanie deklaruje prawie połowa respondentów badania zarówno w grupie osób po incydencie, jak i bez incydentu sercowo-naczyniowym. Takie składniki diety zwiększają ryzyko incydentów kardiologicznych.

Najbardziej rekomendowana jest dieta śródziemnomorska, czyli sposób odżywiania oparty na produktach roślinnych, takich jak pełnoziarniste zboża, świeże warzywa i owoce, oliwa z oliwek, zioła, rośliny strączkowe, orzechy i pestki. Uzupełniają ją również ryby, owoce morza, chude mięso i niskotłuszczowy nabiał.

Zalecenia lekarzy a choroby serca

Jednym z elementów skutecznej kardioprotekcji, zwłaszcza u osób, które doświadczyły incydentu kardiologicznego, jest odpowiednia farmakoterapia. Zażywanie leków powinno być regularne i dostosowane do potrzeb pacjenta. Jak wynika z raportu, aż 25% osób, które zażywają leki kardioprotekcyjne, nie stosuje farmakoterapii zgodnie z zaleceniami lekarzy. Ankietowani pomijają dawki leków lub całkowicie przerywają leczenie w trakcie jego trwania. Raport wskazuje również na kluczową kwestię zaleceń dotyczących badań profilaktycznych. Wśród osób bez incydentu sercowo-naczyniowego co czwarty respondent wskazał, że nie otrzymał zalecanych badań profilaktycznych. Niemal połowa osób, które doświadczyły w przeszłości incydentu sercowo-naczyniowego nie dostała rekomendacji kardioprotekcyjnych. Jedynie co czwarty Polak bez incydentu sercowo-naczyniowego miał ocenione ryzyko sercowo-naczyniowe przez lekarza.

– Edukowanie pacjentów w kontekście profilaktyki i zdrowia pozostaje zadaniem lekarzy. Indywidualne podejście i wsparcie jest kluczowe, aby uniknąć incydentów kardiologicznych i powtórnych powikłań. Zaniechanie zalecania działań profilaktycznych, kardioprewencyjnych pacjentom należy rozpatrywać w kategoriach błędu w sztuce lekarskiej  – komentuje prof. dr hab. n. med. Ryszard Piotrowicz (Narodowy Instytut Kardiologii).