2020-05-15 Aktualności

W tym sezonie z powodu grypy i powikłań pogrypowych zmarły w Polsce 64 osoby. Największą liczbę zgonów odnotowaliśmy wśród seniorów (66%). Pod koniec sezonu odnotowano znaczny spadek krzywej zachorowań na grypę oraz choroby grypopodobne, co wynika przede wszystkim z faktu wprowadzenia ograniczeń i izolacji społecznej związanej z epidemią COVID-19. Ustanowione restrykcje niewątpliwie ograniczają rozprzestrzenianie się wszelkich wirusów, także grypy. Zdaniem ekspertów Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy ważne jest zwiększenie dostępności do szczepień przeciw grypie, by w przyszłości można było łatwiej różnicować zachorowanie na grypę z COVID-19, których początkowe objawy są bardzo podobne.

Według danych NIZP-PZ w sezonie jesienno-zimowym (1.09.2019-30.04.2020) na grypę i choroby grypopodobne zachorowało 3 769 480 osób. Zauważalna jest zwiększona liczba hospitalizacji (16 684). Jest ona o 5,8% większa w porównaniu do poprzedniego sezonu. W tym roku za znakomitą większość zachorowań odpowiada wirus typu A. Wirusy typu B odpowiadały jedynie za 5% zdiagnozowanych zachorowań. Odnotowano 64 zgony z powodu grypy i jej powikłań, jednak estymacje na podstawie europejskich danych z FLUMOMO wskazują, że w Polce co roku z powodu grypy umiera ok. 6500 osób powyżej 65. r.ż., co oznaczałoby bardzo duże niedoszacowanie danych publikowanych w Polsce.

W strukturze demograficznej znacznie rośnie udział osób w podeszłym wieku. Z ostatniego raportu Eurostatu wynika, że w 2050 r. co trzeci Europejczyk będzie seniorem! Dlatego w dobie starzejącego się społeczeństwa istotną rolę odgrywa profilaktyka. Bez wątpienia to właśnie wiek zalicza się do najważniejszych czynników ryzyka powikłań i zgonów z powodu grypy. Prawdopodobieństwo ciężkich i wymagających hospitalizacji powikłań grypy u osób powyżej 65. r.ż. jest znacznie wyższe. Aż 92,5% seniorów powyżej 70. r.ż. choruje na choroby przewlekłe, które dodatkowo osłabiają ich odporność. Wśród seniorów, którzy byli hospitalizowani z powodu choroby o ostrym przebiegu, w tym grypy – u 35% zaobserwowano pogorszenie funkcjonowania, czyli nową niepełnosprawność. W ciągu roku jedynie 30% chorych wraca do stanu zdrowia sprzed choroby.

Rzecznik Praw Pacjenta ustanowił rok 2020 Rokiem Seniora. Jego działania skupią się na przekazywaniu istotnych informacji, edukacji i podnoszeniu świadomości polskiego seniora o prawach pacjenta i o przysługujących mu świadczeń zdrowotnych.

Nieuniknione zmiany strukturalne społeczeństwa oznaczają konieczność elastycznego dostosowania się do systemu opieki zdrowotnej. Osoby starsze wymagają innego rodzaju działań i nakładów związanych z opieką i ochroną zdrowia oraz należą do grupy podwyższonego ryzyka. Seniorzy ponoszą największe konsekwencje spowodowane zachorowaniem na grypę i jej powikłaniami. Dlatego warto tą najsłabszą grupę uchronić przed grypą i udostępnić im bezpłatne szczepienia przeciw grypie, szczególnie wśród pacjentów po 75. r.ż.– komentuje prof. Adam Antczak, Przewodniczący Rady Naukowej Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy.

Seniorzy powyżej 65. r.ż., którzy są świadomi zagrożeń i chcą zapobiec groźnym powikłaniom pogrypowym, mogą skorzystać z refundowanych w 50% szczepionek przeciw grypie. W Polsce wyszczepialność wśród seniorów nadal jest jednak niska. Z tego powodu eksperci z Ogólnopolskiego Programu Grypy apelują, by dla osób powyżej 75. r.ż. szczepienia były bezpłatne. Umieszczenie ich na liście leków dla seniorów 75+ kat. „S“ z pewnością przyczyni się do poprawy wyszczepialności osób szczególnie narażonych na pogrypowe powikłania. Wpłynie to na zmniejszenie śmiertelności z powodu powikłań pogrypowych, ale także obniży wydatki na hospitalizacje. W Europie większość państw oferuje bezpłatne szczepienia przeciw grypie dla osób starszych, chorujących na choroby przewlekłe lub dla kobiet w ciąży. Według rekomendacji WHO oraz Rady Unii Europejskiej, poziom wyszczepialności powinien wynosić 75% dla osób powyżej 65. r.ż., w Polsce poziom ten oscyluje na poziomie 14,2% i pozostaje nadal jednym z najniższych w Europie.

W erze koronawirusa widoczne jest jak ważną rolę odgrywa odporność i profilaktyka wśród osób starszych, które szczególnie są narażone na zachorowanie. Dlatego refundowane i odpowiednio udostępnione szczepienia przeciw grypie powinny być nowym standardem. Obecna sytuacja demograficzna oraz epidemia COVID-19 powoduje przeciążenie polskiego systemu zdrowia. Dlatego istotną kwestią pozostaje wprowadzenie nowego podziału obowiązków i uprawnień dla pracowników ochrony zdrowia. Zwiększenie uprawnień dla pielęgniarek i farmaceutów o kwalifikowanie do szczepień oraz samo wykonywanie szczepień odciąży środowisko lekarskie i zabezpieczy kraj przed innymi chorobami zakaźnymi w przyszłości. Lepszy dostęp do szczepień znacznie podniesie współczynnik wyszczepialności.

Jedną z najważniejszych cech wirusa grypy jest jego zmienność antygenowa, więc konieczne jest coroczne powtarzanie szczepień. O szczepieniu przeciw grypie warto pomyśleć już dziś, szczególnie że przyszły sezon zachorowań na grypę zbiegnie się z prawdopodobną dalszą częścią epidemii COVID-19.

 

Copyright © Medyk sp. z o.o