2018-06-12 Artykuł
Klasyfikacja ATC (Anatomiczno-Terapeutyczno-Chemiczna) obejmuje kilka substancji o działaniu sorpcyjnym, jednak nie wszystkie mają zastosowanie jako składniki aktywne preparatów dostępnych na polskim rynku farmaceutycznym.
Stanowią one grupę substancji powszechnie uważanych za bezpieczne i kojarzą się zwykle z właściwościami przeciwbiegunkowymi (zapierającymi), lecz ich mechanizm działania często jest bardziej złożony. W artykule opisano wszystkie znane doustne sorbenty, mechanizmy ich działania oraz zastosowanie we współczesnej terapii.
Substancja wykazująca zdolność do pochłaniania innych substancji określana jest mianem aktywnej sorpcyjnie (sorbent). Samo pojęcie sorpcji dotyczy dwóch zjawisk, nierzadko ze sobą współistniejących – absorpcji oraz adsorpcji.
• Absorpcja to pochłanianie wgłębne, a więc penetracja całych cząsteczek substancji sorbowanych w głąb sorbentu o strukturze makroporowatej (wielkość porów powyżej 50 nm) lub mezoporowatej (wielkość porów 2-50 nm).
• Adsorpcja z kolei jest zjawiskiem typowo powierzchniowym i dotyczy wiązania się z sorbentami o strukturze mikroporowatej (wielkość porów poniżej 2 nm) lub sorbentami nieporowatymi.
Każda substancja ulegająca sorpcji (sorbat) wiąże się z sorbentem poprzez utworzenie trwałych wiązań chemicznych (chemisorpcja) i/lub poprzez słabe oddziaływania (fizysorpcja). Struktura sorbentu oraz siła wiązania z sorbatem mają bezpośrednie przełożenie na właściwy efekt terapeutyczny, przy czym mianem sorbatu w kontekście zastosowań terapeutycznych można określić każdą substancję o charakterze ksenobiotyku. W specyficznych przypadkach sorpcji
mogą ulegać także drobnoustroje oraz wydzieliny skórne i jelitowe (gazy).
W artykule opisano substancje zaliczane do sorbentów według klasyfikacji ATC (A07B – leki adsorbujące) oraz, ze względu na działanie sorpcyjne, związki bizmutu z podgrupy A02B (tab. 1). Warto zaznaczyć, że wszystkie sorbenty doustne należą do anatomicznej grupy głównej A – przewód pokarmowy i metabolizm, jednak nie wszystkie mają praktyczne zastosowanie na polskim rynku farmaceutycznym.

Copyright © Medyk sp. z o.o