23 lutego – w Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją – startuje 11. edycja ogólnopolskiej kampanii społeczno-edukacyjnej Forum Przeciw Depresji, która wzorem lat ubiegłych, również w tym roku będzie poświęcona konkretnym działaniom ukierunkowanym na pacjenta oraz najbliższych osoby chorej na depresję. Depresja jest najczęściej rozpoznawaną chorobą psychiczną i dotyka ludzi we wszystkich społecznościach na całym świecie. Według aktualnych danych WHO na depresję cierpi ok. 350 mln osób, a niemal milion corocznie popełnia samobójstwo (przy czym liczba prób samobójczych jest prawdopodobnie nawet do 20 razy wyższa). W Polsce z chorobą zmaga się od 1,5-2,6 mln ludzi.

DEPRESJA … to nie tylko obniżony nastrój – to hasło, które towarzyszy tegorocznej edycji Forum Przeciw Depresji. Ma celu uświadomienie, że oprócz szeregu typowych objawów, które towarzyszą depresji i są powszechnie utożsamiane z chorobą, są również takie, które bagatelizujemy, myśląc, że są wynikiem jedynie przemęczenia czy stresu. Tymczasem powinny być wyraźnym sygnałem do tego, aby udać się do lekarza i poprosić o pomoc.  

Większość osób, które podejrzewa u siebie depresję trafia w pierwszej kolejności do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Ci pacjenci stanowią aż 40% wszystkich pacjentów lekarzy tzw. pierwszego kontaktu. Niestety tylko połowa z nich po postawieniu diagnozy decyduje się na wizytę u lekarza specjalisty – psychiatry.

Obniżenie nastroju, utrata zainteresowań czy zmniejszona energia to tylko jedne z typowych, negatywnych objawów depresji. Tymczasem chorobie towarzyszą często też inne schorzenia czy objawy, które powinny, w nasilonych przypadkach, wzbudzić niepokój i dać impuls do wizyty u specjalisty.

Anhedonia, czyli niezdolność do odczuwania pozytywnych uczuć, takich jak np. radość, szczęście, zadowolenie z czegokolwiek lub większości rzeczy, które do tej pory budziły takie uczucia, jest jednym z kluczowych objawów depresji. Anhedonia to brak przyjemności, którą dają nawet proste czynności – jedzenie, czytanie, kontakty z innymi ludźmi, również seks. Utrata dotychczasowych zainteresowań, szczególnie jest widoczna u osób, które miały swoje pasje, hobby, były bardzo aktywne. Objaw ten występuje u około 37% pacjentów z depresją.

Lęk niemal zawsze towarzyszy depresji. Pojawia się szczególnie rano, lecz czasem, po krótkim okresie wewnętrznego spokoju, trwa większą część dnia. Towarzyszy mu zwykle trwoga o własne życie i przyszłość. Uczucie utraty podstawowego wewnętrznego oparcia, wiary w siebie czy pomyślność życia wyraźnie się nasila. Lęk może też występować jako  tzw. maska depresji, kiedy obniżenie nastroju i inne objawy afektywne schodzą na dalszy plan, a dominuje uczucie uogólnionego lęku. Niezależnie od charakteru zaburzeń lękowych u chorych nasila się subiektywne uczucie dyskomfortu i poczucie bezradności. Zarówno w stanach depresyjnych, jak i lękowych, pacjenci dostosowują się do swoich objawów, np. wycofując się coraz bardziej z życia społecznego oraz zawodowego. Częstość występowania objawów lękowych u chorych na depresję może wynosić nawet 95%, a częstość występowania wtórnej depresji w zaburzeniach lękowych szacuje się na ok. 65%. Kobiety są też bardziej narażone na wystąpienie zaburzeń lękowych

Zaburzenia snu to jeden z bardzo częstych objawów występujących w depresji. Bezsenność dotyczy ok. 80% pacjentów z depresją. Według niektórych badań uznawana jest za czynnik ryzyka ujawnienia się tendencji samobójczych u pacjentów z dużym epizodem depresyjnym. Jednak zaburzenia snu, jakie towarzyszą depresji, to nie tylko bezsenność, ale również nadmierna senność w ciągu dnia, która może wynikać z braku snu lub jego złej jakości w ciągu nocy. U pacjentów z depresją występują najczęściej zaburzenia ciągłości snu i głębokości snu. W konsekwencji pacjenci skarżą się często na sen płytki, czujny, niedający wypoczynku oraz niemożność zaśnięcia głębokim snem.

Pacjent chory na depresję przychodzi do lekarza po nadzieję. Chciałby znów cieszyć się życiem, prawidłowo odczuwać emocje, być sobą sprzed choroby. W rankingu potrzeb i oczekiwań wobec terapii przeciwdepresyjnej – na pierwszym miejscu pacjenci wskazują powrót optymizmu i witalności, prawidłowego odczuwania emocji oraz normalnego funkcjonowania w domu i w pracy, dopiero na szóstym miejscu wymieniają brak objawów depresji. Lekarze umieścili natomiast na pierwszym miejscu rankingu oczekiwań wobec terapii antydepresyjnej - redukcję objawów depresji.

"Podsumowując każdą z poprzednich edycji naszej Kampanii widzimy, jak wciąż ważna i potrzebna jest możliwość porozmawiania ze specjalistą, uzyskania odpowiedzi na nurtujące pytania czy dowiedzenia się jak można pomóc osobie bliskiej, u której podejrzewamy depresję" – podkreśla Katarzyna Urbańska z Servier Polska - organizator Kampanii Forum Przeciw Depresji. Kolejny rok z rzędu stwarzamy okazję do tego, aby z takiej możliwości mógł bezpłatnie skorzystać każdy, kto tylko czuje taką potrzebę" – dodaje Urbańska.