2016-07-27 Aktualności

W 2016 r. na Światowym Zgromadzeniu Zdrowia została zatwierdzona globalna strategia zwalczania wzw dla sektora zdrowia na lata 2016-2021 (GHSS - Global Health Sector Strategy on viral hepatitis for 2016-2021), której założeniem docelowym jest wyeliminowanie wzw jako zagrożenia dla zdrowia publicznego do 2030 r. poprzez zmniejszenie rozpowszechnienia i umieralności.

W chwili obecnej według oszacowań Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w skali globalnej ok. 2-3% populacji (130-150 mln) jest przewlekle zakażonych wirusem HCV, choć dane te mogą być zawyżone. Według najnowszych badań, w których doprecyzowano, że chodzi tylko o osoby, u których wykrywa się wirusa, a nie jedynie ślad jego obecności w postaci przeciwciał anty-HCV, liczba osób zakażonych HCV to 80 mln.  Co istotne, corocznie notuje się ok. 500 000 zgonów z powodu zakażenia wirusem HCV na świecie.

Liczba osób zakażonych w Regionie Europejskim sięga 15 mln. Większość z tych zakażeń występuje w Europie Wschodniej. Każdego roku z powodu wzw C umiera w Europie ok. 86 000 osób Wg danych rejestrowanych przez Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) najwięcej nowych rozpoznań zakażeń HCV odnotowano w grupie mężczyzn (stosunek mężczyzn do kobiet – 1,9:1) oraz osób w wieku 25-44 (53,5%), podczas gdy blisko 9% przypadków (8,6%) było w wieku poniżej 25 lat.

W Polsce nawet do 200 tys. osób może być zakażonych HCV (obecność wirusa w organizmie). Wyniki badań prowadzonych w ramach projektu „Zapobieganie zakażeniom HCV” wskazują, że przeciwciała anty-HCV występują u 1,11% populacji osób dorosłych w Polsce (ok. 350 tys. osób). Odsetek osób zakażonych HCV (obecność HCV RNA) dotyczy 0,52% populacji osób dorosłych, 165 tys. (125 do 215 tysięcy). HCV rzadziej występuje wśród dzieci, ale dokładne dane nie są dostępne. Rozpowszechnienie zakażeń HCV jest wyższe wśród mężczyzn niż kobiet (0,70% vs 0,35%) oraz w grupie wieku 18-24 (1,02%). Wyniki naszych badań są alarmujące, gdyż wskazują, że w Polsce 80% osób zakażonych HCV o tym nie wie, a świadomość na temat zakażeń HCV w społeczeństwie jest wciąż zbyt niska. Ponad połowa osób (55%) deklaruje, że nigdy nie słyszała o wirusie HCV.

Wśród czynników medycznych tradycyjnie wiązanych z występowaniem HCV na pierwszym miejscu pozostają przetoczenia krwi lub preparatów krwiopochodnych, które miały miejsce przed 1992 r. Natomiast transfuzje wykonywane w okresie późniejszym są pod tym względem znacznie bardziej bezpieczne. Wśród innych zabiegów medycznych istotnie związanych z wyższym rozpowszechnieniem wirusa należy wymienić: cięcia cesarskie, zabiegi okołoporodowe lub biopsje. Do głównych pozamedycznych czynników związanych z występowaniem HCV należą: iniekcyjne lub donosowe przyjmowanie narkotyku, posiadanie tatuaży, a także zakażenie HCV u partnera seksualnego.

Najwyższe rozpowszechnienie odnotowano wśród osób używających narkotyki: 64,6% wśród iniekcyjnych użytkowników narkotyków i 6,5% wśród używających nieiniekcyjnie. Należy podkreślić, iż wśród osób zamieszkujących z osobą zakażoną (domowników) nie stwierdzono istotnie częstszego występowania zakażenia HCV.

Liczba nowych rozpoznań zakażeń HCV w Polsce w ostatnim okresie wzrasta, co w kontekście liczby nierozpoznanych zakażeń należy uznać za tendencję korzystną, świadczącą o stopniowo wzrastającej liczbie badań w tym kierunku. W latach 2014 i 2015 rozpoznano odpowiednio 3551 i 4284 zakażenia. Porównując to jednak do szacowanej liczby nierozpoznanych zakażeń można zauważyć, że w Polsce rozpoznaje się rocznie jedynie około 25 zakażeń na 1000 osób żyjących z nierozpoznanym zakażeniem w populacji.

W ramach strategii globalnej WHO oraz wytycznych ECDC o kierunku rozwoju nadzoru nad wirusowymi zapaleniami wątroby niezbędne jest wdrożenie działań usprawniających nadzór epidemiologiczny nad wirusowymi zapaleniami wątroby (wszystkich typów). W ramach realizacji tych wytycznych Państwowa Inspekcja Sanitarna oraz Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, realizując zadania krajowej jednostki  specjalistycznej właściwej w zakresie określonych zakażeń i chorób zakaźnych, są na etapie wdrażania w nadzorze epidemiologicznym elektronicznego Systemu rejestracji wywiadów epidemiologicznych. Aplikacja ta ma na celu poprawę jakości danych oraz umożliwi dostęp w czasie rzeczywistym do dokładniejszych danych dotyczących występowania wirusowych zapaleń wątroby na terenie Polski, ułatwiając planowanie niezbędnych działań w tym obszarze zdrowia publicznego.

W ramach podejmowanym przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny działań na rzecz poprawy sytuacji epidemiologicznej w zakresie zakażeń HCV w Polsce należy również wymienić realizację w latach 2012-2017 Projektu „Zapobieganie zakażeniom HCV”, współfinansowanego przez Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej oraz Ministra Zdrowia.

 

 

 

 

 

Copyright © Medyk sp. z o.o